Filipijnen getroffen door supertyfoon Haiyan

Een natuurramp van ongekende omvang

Na de orkaan Sandy die over Jamaica en het noordoosten van de Verenigde Staten raasde, voltrok zich een natuurramp van ongekende omvang in een ander land als de Filipijnen. Een gewone storm zwelde zich aan tot de tyfoon en raasde over de Filipijnen en Vietnam. De tyfoon, een Aziatisch benaming voor een orkaan, ontstaat volgens weerkundigen als een tropische storm die zich boven het water van de Grote Oceaan vormt. Tyfoons vormen zich uit een groot gebied met samengesmolten onweersbuien vanaf de tropen en hebben warm tropisch water nodig om zich te kunnen ontwikkelen. De temperatuur van het zeewater moet meer dan 27 graden zijn. Het water in het verre Oosten bereikt in de zomer vaak temperaturen rond de 30 graden. Het warme water zorgt voor extra voeding van onderaf, waardoor zulke complexen soms uitgroeien tot een orkaan. (1) De tyfoon die dood en verderf in de Filipijnen heeft gezaaid, wordt Haiyan genoemd. De naam Haiyan is vastgesteld door de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). Alle orkaannamen worden door de WMO op alfbatische volgorde benaamd volgens een vooraf opgesteld schema. (1) In de Filipijnen stond tyfoon Haiyan bekend als tyfoon Yolanda. Tevens gold Haiyan als een van de gevaarlijkste tyfoons van de afgelopen tien jaar. Het was in 2013 de 13e storm, de 9e tyfoon en de 5e supertyfoon van het tyfoonseizoen van de Grote Oceaan. De supertyfoon Haiyan was de zwaarste en dodelijkste storm in de geschiedenis. Het heeft ook een ongekende kracht. Het lagedrukgebied waaruit zich tyfoon Haiyan ontwikkelde, was afkomstig uit de Grote Oceaan en werd door het Joint Typhoon Warning Center (JTWC) voor het eerst opgemerkt op zo'n 4.000 kilometer ten zuid-oosten van de Filipijnen. (2) Op woensdag 6 november bereikte Haiyan de kracht van een supertyfoon. De supertyfoon kwam op 8 november om 4.40 uur aan land bij Guian op het eiland Samar. Het had hoogste windsnelheden van 314 km per uur met zware windstoten tot 378km/u. Daarmee was Haiyan een tyfoon in de zwaarste categorie op de schaal van Saffir-Simpson. (2) Bovendien was Haiyan de zwaarste storm met de hoogste windsnelheden. Om 7.00 uur bereikte de tyfoon het land en kwam aan bij Tolosa in Leyte en om 9.40 uur was het oog van de storm bij Daanbantayan op Cebu. Nadat het de Filipijnse archipel gepasseerd had, trok de storm om 20.00 uur verder op weg naar Vietnam.

 

Nadat de supertyfoon in de Filipijnse eilanden huisgehouden had, nam de allesvernielende kracht van Haiyan in de eerstvolgende dagen aanzienlijk af. Toen Haiyan Vietnam bereikte, had deze toen gemiddelde windsnelheden van 148 km/u met windstoten tot 185 km/u. In de uren daarna zwakte Haiyan nog verder af, waarna hij als zware tropische storm aan land kwam ten noorden van Vietnam. De supertyfoon Haiyan, zoals Tyfoon Yolanda door de Filipinos wordt genoemd, is een van de krachtigste stormen in de geschiedenis van de Filipijnen, misschien in de geschiedenis van de mensheid. De Duitse weerdienst DWD noemde Haiyan "de krachtigste tyfoon die ooit aan land is gekomen", en schaart hem onder de vier sterkste uit de geschiedenis. (3) Nadat de storm in de archipel flink huisgehouden had, zijn de gevolgen nu steeds meer zichtbaarder. Overal zijn sporen van dood en verderf door de storm achtergelaten en het land verkeert in grote ontredding. Het blijkt dat de tyfoon Haiyan de sterkste storm tot nu toe dit jaar op aarde is, omdat het met enorme windsnelheden tot 300 kilometer per uur gepaard ging en in de allerhoogste categorie ingeschaald werd, geldt deze storm als een van de dodelijkste tyfonen van de afgelopen tien jaar. De storm veroorzaakte ook tot 17 meter hoge golven, zoals we in de onderstaande videoclip zien. 

De zwaarste storm heeft het openbare leven op het eiland Leyte in de Filipijnen totaal ontregeld en richtte enorme verwoestingen aan. In de centrale delen van de archipel waren elektriciteit en communicatieverbindingen uitgevallen. Niemand waagde zich buiten. Hele heuvels met palmbomen waren door de rukwinden helemaal platgewalst... Alle daken van huizen en gebouwen waren gewaaid... Dorpen waren onder water gelopen en kustlijnen waren vernietigd... Niets bleef gespaard. "Als je met zo'n situatie te maken krijgt, is er maar één ding dat je kunt doen: bidden, bidden en nog eens bidden,"zei gouverneur Roger Mercado van het eiland Leyte. (4) Hoe dan ook was de storm met hoge windsnelheden van meer dan 300 kilometer per uur catastrofaal. De recente windhoos bij Wijk bij Duurstede in Nederland bereikte zeer lokaal een snelheid van 200 kilometer per uur en veroorzaakte al flinke schade. Al eerder zei een woordvoerder van de Duitse weerdienst DWD:"In vergelijking met deze tyfoon was dat een kinderpartijtje." (3) Op het moment dat de supertyfoon Haiyan aan land ging, veroorzaakte deze een geweldig vloedgolf die met grote snelheid over het land spoelde. De vloedgolf kon 15 á 17 meter hoog zijn. Landinwaarts spoelde de enorme vloedgolf honderden meters alles weg, iets dergelijks zoals ook tijdens de orkaan Katrina in New Orleans gebeurde. De enorme en turbulente rukwinden werden met de regen meegeslingerd en zorgden voor veel schade. De schade bedraagt miljarden dollars. Het is werkelijk onvoorstelbaar en het menselijke leed is niet echt te bevatten. Bovendien heeft de supertyfoon vele mensenlevens geeist. Meer dan 10.000 mensen waren omgekomen. Het officiële dodental is volgens de Filipijnse president Benigno Aquino momenteel 1.800. (5) Niemand kent het exacte dodental.

Tacloban grotendeels weggevaagd

Het is zeker dat de supertyfoon Haiyan onvoorstelbare ravage in de Filipijnen heeft aangericht. Ook heeft Haiyan talloze mensenlevens geeist. Zeer veel mensen hebben hun familieleden verloren. Aangrijpende verhalen en ooggetuigenverslagen bereiken vanuit de getroffen gebieden de buitenwereld.  Zo kon Marvin Isanan die de tyfoon overleefd had, vertellen hoe zijn dochters van 8 en 13 jaar door de enorme kracht van de storm uit zijn armen werden gerukt. Hij en zijn vrouw Loretta vonden hun lichamen later terug. "Alleen de oudste van 15 jaar wordt nog vermist. Ik hoop dat ze nog leeft,"vertelde hij door zijn tranen heen aan CNN. Een andere vrouw vertelde hoe ze ontsnapte door op het dak te klimmen. Vanaf daar zag ze de lichamen voorbij stromen in het water om haar heen. (6) Veel lichamen hingen in bomen, gebouwen of lagen op de stoep. "Op weg naar het vliegveld zagen we veel lichamen op straat,"vertelde ooggetuige Mila Ward, een 53-jarige Australische die geboren is in de Filipijnen. "Ze waren bedekt met spullen, karton of een dak. We zagen er meer dan 100." (6) De tyfoon Haiyan heeft niet alleen heuvels met palmbomen platgewalst, daken van huizen en gebouwen weggerukt en het leven van vele mensen ontnomen, maar ook dorpen compleet verwoest. Ook heeft Haiyan een grote stad verwoest. Tacloban, de hoofdstad van de Filipijnse provincie Leyte op het eiland Leyte en tevens de grootste stad, is grotendeels weggevaagd. Op 8 november 2013 werd de stad zwaar getroffen door de tyfoon die met enorme windsnelheden boven de 300 km per uur over de stad trok. De stad en het vliegveld werden verwoest, waarbij ongeveer 10.000 het leven lieten. 

Satellietfoto's Google Earth: links; Tacloban vóór de
tyfoon Haiyan. Rechts; Tacloban na de tyfoon Haiyan

Tacloban grotendeels weggevaagd door de tyfoon

De hele stad ligt grotendeels in puin, alsof het werd gebombardeerd. Overal zijn de straten bezaaid met lijken. Veel lichamen die nog niet geborgen en snel begraven zijn, verkeren in verregaande staat van ontbinding en de stank is onverdragelijk. Er dreigt een gevaar van cholera en andere besmettelijke ziekten, als er niet snel voedsel en schoon drinkwater beschikbaar zijn.

 

 

Vijf dagen na de verwoestende tyfoon kwam de hulpverlening geleidelijk op gang. Voor velen kwam de hulp te laat. In het rampgebied zijn weinig vrachtwagens om hulpgoederen te vervoeren, want de wegen zijn nog altijd niet begaanbaar. Eindelijk gloort er hoop voor de zwaar getroffen bevolking van Toclaban; twee vliegvelden in het gebied zijn nu heropend, nadat het puin op de landingsbanen geruimd werd. Meer vliegtuigen met hulpgoederen kunnen landen. Maar de problemen rijzen nu uit de pan. "Om eerlijk te zijn is het nogal lastig om hier spullen heen te krijgen,"zei Sebastian Rhodes Stampa, die namens de Verenigde Naties op de luchthaven van Tacloban toezicht op de hulpverlening houdt. "Er is de afgelopen dagen nogal wat beveiliging hier naartoe gekomen, maar slechts weinig andere zaken. Als het hier al komt dan is het een grote logistieke uitdaging om het weer verder te vervoeren. De reden is dat er geen vrachtwagens zijn en de wegen allemaal zijn gesloten." (7)

Op het vliegveld van Tacloban is een noodcentrum ingericht waar Filipinos zich melden voor hulp, medicijnen, voedsel en drinkwater. Helaas zijn er nog steeds niet genoeg middelen om iedereen te helpen. Wanhopige mensen doorzoeken afval op zoek naar voedsel en water of vermiste geliefden. Sommige overlevenden hebben in winkels ingebroken op zoek naar iets eetbaars. (6)

Chaos en plunderingen

Op het eiland Leyte zijn sommige wegen onbegaanbaar. "De wegen zijn er heel slecht aan toe. Telkens is er maar één rijstrook vrij omdat er elektrische masten en kabels op de weg liggen,"vertelde VRT-journalist Gitte Van Hoyweghen. (8) Het zal nog een tijd duren eer alle wegen vrij zijn. De tyfoon Haiyan heeft niet alleen enorme verwoestingen aangericht en dood en verderf gezaaid, maar zorgt ook voor chaos. Er heerst chaos. Sommige mensen nemen het recht in eigen hand. Na de verwoestende doortocht van de tyfoon Haiyan groeien de vertwijfeling en de wanhoop met de dag. Doordat er groot gebrek is aan eten en schoon drinkwater, zijn de mensen radeloos geworden. Helaas gaat de chaos ook gepaard met plunderingen. De plunderaars gaan steeds meer gewelddadig te werk. Dat komt doordat er te weinig militairen zijn, die de orde moeten herstellen. De plunderaars zaaien terreur onder de lokale bevolking. Er zijn al verschillende schietpartijen geweest. Eigenaars van winkels zijn op de vlucht geslagen, omdat ze vrezen dat hun gezin het doelwit van de plunderaars zal worden. In de stad Alangalan op het eiland Leyte hebben duizenden mensen een voedselopslagplaats bestormd. Zij raakten bedolven toen een muur van het gebouw instortte. Acht mensen kwamen om het leven. (9) Plunderaars die niet werden getroffen, hebben meer dan 100.000 zakken rijst meegenomen. Helaas zijn onder de plunderaars gewetenloze lieden die van de humanitaire ramp profiteren. Ze verkopen gestolen rijst tegen woekerprijs aan hongerige en wanhopige mensen. De regering heeft hen opgeroepen rijst te delen met anderen en niet te verkopen. Of er gehoor is gegeven aan de regering, valt te betwijfelen. Ondanks de inzet van militairen als bewakers wordt er steeds meer geplunderd.

Israël helpt de Filipijnen

Terwijl hulpverlening uit de wereld op gang is gebracht, trok de Europese Unie 3 miljoen euro uit voor hulp in de Filipijnse gebieden die het zwaarst zijn getroffen. Nederland stelde 2 miljoen euro beschikbaar om de slachtoffers te helpen en het Nederlandse Rode Kruis wilde met 50.000 euro de noodhulp snel op gang brengen. (6) De Verenigde Staten stuurden enkele grote schepen naar het rampgebied. Het vliegdekschip George Washington heeft ruim 80 vliegtuigen en 5.000 manschappen aan boord. Intussen overwoog de Wereldbank de financiële hulp in cash te verhogen en te versnellen. Zeker is dat de tyfoon Haiyan schade heeft toegebracht aan de Filipijnse economie en de infrastructuur. De Filipijnse minister van Financiën ging ervan uit dat de schade door de tyfoon de economische groei in zijn land volgend jaar met een procentpunt doet dalen. Ook zei hij tegen de BBC dat het herstel van de infrastructuur vele jaren zal vergen. (10) De Filipijnse regering staat onder toenemende druk om haast te maken met de hulpverlening. Een week na de tyfoon Haiyan zitten duizenden getroffenen nog zonder hulp. (10) 

Israël is de enige Joodse Staat die meteen hulp verleent aan de Filipijnen. Op maandag 11 november heeft Israël verschillende humanitaire hulp- en reddingsteams naar de Filipijnen gestuurd. De onafhankelijke humanitaire organisatie IsraAID stuurde een geavanceerde team van zeven medische experts om de situatie te verkennen en daarna medische interventie te bieden. Dat vertelde directeur Shahar Zahavi aan The Jerusalem Post. Zahavi merkte op dat de prioriteit van de missie nu is om aan de gewonden medische hulp te verlenen, die na de grootschalige vernietiging veelal zonder hulp zitten. Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken stuurde ook een geavanceerd team van zes ambtenaren om de situatie in te schatten voorafgaand aan een grotere missie, waarvan ook opsporingsexperts en reddingsteams met ruime ervaring in het zoeken in beschadigde gebouwen uitmaken. (11)

Israëlische hulpverleners laden hulpgoederen voor
de getroffen Filipijnen

Israël is al lange tijd een van de landen die als een van de eerste hulp verlenen bij grote natuurrampen. Het meest opvallend is Israëls grote inspanning bij de verwoestende aardbevingen in Haïti (2010) en Japan (2011). Ook is de hulp die Israël verleent, niet slechts, zoals directeur Zahavi van IsraAID het noemt:"Werken en weer wegwezen." Zo heeft IsraAID bijvoorbeeld nog steeds teams in gebieden in Haïti en Japan. (11)

Waarom zijn de Filipijnen zo vaak getroffen door tyfoons?

Dat vraagt de Nederlandse krant AD zich af. Hoe kan dat? Dat vragen veel mensen zich ook af. Honderdduizenden Filipino's zijn door de vreselijkste storm dakloos geworden. Maar de supertyfoon Haiyan is niet de enige die in de Filipijnen flink huisgehouden heeft. De Filipijnse eilandenarchipel wordt zeer regelmatig getroffen door tropische stormen. Inderdaad behoren de Filipijnen tot de landen die wereldwijd het meest getroffen worden door natuurrampen zoals aardbevingen, overstromingen en orkanen. Jaarlijks razen er zo'n twintig tyfoons over de Filipijnen. Dat komt doordat de Filipijnen op een actieve aanvoerroute van tyfoons liggen, die vanuit de eilanden in de Grote Oceaan naar Azië trekken. (1) Bovendien zijn de stormen in Azië doorgaans zwaarder. Veel zwaarder dan de orkanen die over de Verenigde Staten en Haïti razen. Dat komt door een gebrek aan golfstormen, die het oceaanwater de planeet aarde rondsturen. De logische verklaring is volgens deskundigen dat zo'n golfstroom in delen van de Grote Oceaan ontbreekt, kan het water lange tijd stilliggen en opwarmen. Hoewel de watertemperatuur in de Golf van Mexico ook kan oplopen, wordt het water daar regelmatig afgevoerd naar koudere gebieden, waardoor de kans op een orkaan kleiner is dan Azië. Daarom hebben de Filipijnen het extra zwaar, omdat ze vlak bij de kraamkamer van cyclonen liggen; een tyfoon hoeft hier maar een korte afstand af te leggen om de eilandenarchipel te bereiken. (12) Maar...zo eenvoudig is de logische verklaring niet! 

"De Filipijnse geest is sterker dan een tyfoon"

Sommigen zeggen dat de ramp voorkomen kan worden. Zo simpel is het niet. De Filipijnen bestaat uit meer dan 7.000 eilanden en heeft meer dan 98 miljoen inwoners. Het grootste deel van de inwoners woont buiten de hoofdstad Manila. Op veel eilanden van de Filipijnen wordt al jaren gewerkt aan projecten om de bevolking te beschermen en de weerbaarheid van inwoners tegen natuurrampen te verhogen. (1) Er is geen echte gebrek aan voorbereiding, want de Filipijnen hebben veel ervaring met tropische stormen en zijn daardoor ook relatief goed voorbereid op noodweer. Desondanks richt een uitzonderlijk extreem catastrofe als tyfoon Haiyan enorme schade aan in zo'n groot gebied, daar valt niet tegenop te boksen! "Er wonen miljoenen mensen in het gebied waar de orkaan overheen trok. Die allemaal evacueren is niet te doen,"zei weerkundige Reinout van den Born. "Stel je voor dat een dergelijke ramp het westen van Nederland zou treffen. Zelfs als we een tijd van te voren al wisten wat er zou gebeuren, zou het onmogelijk zijn om iedereen op tijd naar een andere plek te krijgen. Waar moeten ze heen?" (12) Zelfs toen de supertyfoon Haiyan aankwam, riep de Filipijnse president Benigno Aquino zijn bevolking op risicogebieden meteen te verlaten, waaronder een hondertal kustgemeenten. "Geen tyfoon dwingt de Filipijnen op hun knieën als we verenigd zijn,"zei hij op donderdag 8 november in een televisietoespraak. "Het doel is geen enkel dodelijk slachtoffer te hoeven betreuren,"zei hij verder. (4) Helaas heeft dat niet geholpen. Blijkbaar heeft de Filipijnse president de verwoestende kracht van de supertyfoon Haiyan zwaar onderschat! Zelf een propaganda met de leuze "De Filipijnse geest is sterker dan een tyfoon" heeft ook niet geholpen. 

Een ander en meer plausibele verklaring is dat de ontbossing een natuurramp kan veroorzaken. Al jaren hebben diverse deskundigen en milieuorganisaties meermalen gewaarschuwd voor de grote gevolgen van ontbossing. We weten dat er wereldwijd regenwouden gekapt of in brand gestoken zijn. De ernstige gevolgen van ontbossing beginnen nu zich steeds meer zichtbaar te worden. Dat is ook het geval bij de Filipijnen. De ontbossing is inderdaad een groot probleem in de Filipijnen. Door houtkap en mijnbouw zijn veel hellingen kaal, waardoor bij een storm of hevige regenval veel sneller landverschuivingen en modderstromen ontstaan. Ook de kap van mangrovebossen aan de kust voor de garnalenteelt leidt tot grotere schade bij rampen. (1) Die bossen vormen een natuurlijke buffer tegen de zee. Massale houtkap en mijnbouw maken juist het land kwetsbaarder voor het natuurgeweld. Bovendien is de ontbossing geheel te wijten aan menselijke hebzucht en verontachtzaamheid. De mens is zo ijdel dat hij denkt de natuurkrachten te kunnen bedwingen. Voor de meer dan 10.000 omgekomen Filipinos was wat hun met supertyfoon Haiyan overkwam iets als een zondvloed: vijftien meter hoge zeegolven samen met de hoogste ooit gemeten stormsnelheden zaaiden dood en verderf! Dat schreef Aad Kamsteeg in zijn opinie Buitenland. Derde Wereldlanden als de Filipijnen hebben tegen zo'n machtig natuurgeweld nauwelijks verweer. De hele wereld kijkt verbijsterend en machteloos toe. Of de landen en de regeringen eindelijk gaan inzien hoe ernstig zijn de gevolgen van de ontbossing, is maar een grote vraag. Voorlopig hebben de misdaadorganisaties en de multinationals die verantwoordelijk zijn voor ontbossing en mijnbouw en de ecologische verwoesting, het voor het zeggen. 

Wie heeft de schuld?

Na de zondvloed had God ooit beloofd dat Hij de aarde nooit meer met een watervloed zou verderven (Genesis 9:11). De regenboog dat door God als het teken van Zijn verbond met de mens is gegeven, herinnert ons eraan dat er nooit meer een zondvloed die de hele aarde zou verderven, zou komen (Genesis 9:12-17). Maar...God heeft nooit beloofd dat er geen orkanen, aardbevingen en overstromingen zijn. Inderdaad verlangt de hele schepping naar verlossing, zolang de schepping gebukt onder ellende, dood, verderf en zonde blijft. Maar nu vragen naar het bestaan, de almacht en liefde van God opnieuw actueel zijn, moet er volgens Aad Kamsteeg op gewezen dat de mens door tegen God in opstand te komen zelf de vloek over de natuur afriep. Toen het eerste mensenpaar Adam en Eva in zonde vielen, werd de aardbodem terwille van hen vervloekt (Genesis 3:17-18). De zondeval heeft zo'n verwoestende uitwerking op de hele schepping. Daarom zijn tyfonen ook het gevolg van de zondeval en de gebrokenheid. Al die vragen "Als God liefde is, waarom grijpt Hij dan niet in om alle ellende in deze wereld te voorkomen?", "Waarom verhindert Hij niet dat ik ziek word?", "Waarom voorkomt Hij allerlei natuurrampen niet?", enzovoorts zijn opnieuw actueel en dienen ook beantwoord te worden. De mens is geneigd de schuld van alle ellende aan God te geven. Maar dat is oneerlijk! Omdat God liefde is en van alle mensen houdt, kan Hij ons NOOIT dwingen om Hem ook lief te hebben, zoals een dictator wel doet om van ons te eisen dat we hem moeten behagen. God is geen dictator en denkt er absoluut niet aan om onze liefde af te dwingen of op te eisen. Ware liefde moet van twee kanten komen. Liefde en vrijheid zijn onlosmakelijk verbonden. Daarom heeft God ons een vrije wil gegeven, zodat wij kunnen kiezen of we Zijn liefde willen beantwoorden of niet. Hierin lag een zeker risico... In Zijn liefde besloot God onze keuze altijd te zullen respecteren, hoe die ook uit zou pakken. Daarom heeft God de eerste mensen, Adam en Eva, de mogelijkheid om te kiezen tussen goed en kwaad. Van alle bomen in de Hof van Eden mochten Adam en Eva eten, behalve van de verboden boom van goed en kwaad. Op die manier konden zij hun liefde voor God bewijzen. Als zij wel van deze boom zouden eten, zouden ze sterven. Uit de Bijbel weten we hoe het tragisch afliep: de mens liet zich misleiden en koos ervoor om zijn eigen weg te gaan en te doen wat hij zelf wil. Vandaar het veelgehoorde motto "Doe wat jij maar wil"! Zo kwam de zonde onze wereld binnen, waardoor de gevallen en zondige mens niet langer een volmaakte en persoonlijke relatie met de heilige God kon hebben. Adam en Eva mochten ook niet langer in Gods nabijheid verblijven en werden uit de Hof van Eden verdreven. En de aarde werd onderworpen aan de strijd tussen goed en kwaad, tussen leven en dood...met alle grote gevolgen voor de hele mensheid!! Daarom zal de vraag "Als er dan een God is..." moeten beginnen met erkenning van eigen schuld! 

Maar omdat God liefde is, heeft Hij ons nooit aan ons eigen lot overgelaten. Direct na de zondeval deelde Hij Adam en Eva mee dat er een Verlosser geboren zou worden, die ons van de zonde zou redden en de macht van de zonde en de dood zou verbreken. De Verlosser is Yeshua HaMasjiach (Jezus Christus). Hij alleen kan ons van de zonde en de dood verlossen. Als we ons aan Hem overgeven en in Hem geloven, zullen we behouden worden. Maar dan moeten we wel erkennen dat we zondaars zijn. De keuze is aan ons of we voor of tegen God zijn. De keuze blijft niet zonder gevolgen! 

Bid voor de Filipijnen die in grote nood verkeren. Ze hebben hulp heel hard nodig. Er is nog steeds grote ontredding onder vele duizenden Filipijnen. Bid dat God hen van genoeg voedsel, drinkwater, tenten en medicijnen zal voorzien. Bid ook dat de Filipijnen hun vermiste geliefden zullen terugvinden. Wees niet onverschillig tegenover mensen in nood. Om Sions wil zal ik niet zwijgen. God zegene u.


                                                                                             
                                               Paul Parker

    
Het auteursrecht van dit artikel ligt bij de blogger. Zonder toestemming van blogger Paul zijn vermenigvuldiging, eigen gebruik en publicatie in een ander blog of website of in een boekvorm verboden.

Bronnen en referenties:

  (1) AD: Waarom de Filipijnen zo vaak door tyfoons worden getroffen. 08-11-2013
  (2) Wikipedia.org/wiki/Tyfoon Haiyan
  (3) Refdag: Doden door zeer zware tyfoon in Filipijnen. 08-11-2013
  (4) Reformatorische Omroep: Filipijnen geteisterd door tyfoon Haiyan. 08-11-2013
  (5) TT-Canvas: Aquino brengt dodental naar omlaag. 13-11-2013
  (6) Volkskrant:"Mijn dochters werden uit mijn armen gerukt". 10-11-2013
  (7) Refdag: Hulpverlening Filipijnen verloopt moeizaam. 13-11-2013
  (8) TT-Canvas:"Hulpverlening komt stilaan op gang". 13-11-2013
  (9) TT-Canvas: Plunderaars zaaien terreur na Haiyan. 13-11-2013
(10) NOS-TT:"Orkaan remt groei Filipijnen". 14-11-2013
(11) Israel Today: Israël stuurt reddingsteams naar Filipijnen. 13-11-2013
(12) Volkskrant: Is tyfoon Haiyan de zwaarste orkaan ooit gemeten? 11-11-2013