"Degene die het verleden controleert, controleert de toekomst. Degene die het heden controleert, controleert het verleden."
George Orwell
"1984" opnieuw een actualiteit
In 1948 verscheen er een dystopische roman "1984" van de Britse auteur George Orwell, waarin een totalitaire maatschappij die in alle opzichten volledig beheerst wordt door een onmenselijke partijdictatuur, wordt beschreven. De alom aanwezige leider van de Partij en het land wordt Big Brother genoemd. Iedere bewoner van het land wordt continu in de gaten gehouden via verborgen camera's die zelfs in ieder huis zijn geinstalleerd. Dit gebeurt onder de bekende slogan "Big Brother is watching you" ("Grote Broer houdt u in de gaten"). In het boek '1984' is de geheimzinnige Big Brother het 'almachtige, onfeilbare staatshoofd'. Hij heeft altijd gelijk, neemt altijd juiste beslissingen die nooit verkeerd zijn, en houdt de touwtjes in handen. Zijn ware naam is echter niet bekend. Niemand weet of hij echt bestaat. Het zou mogelijk zijn dat hij overleden is en opgevolgd door een ander persoon of een collectief leiderschap. Niemand weet het antwoord. Vragen stellen over de geheimzinnige Big Brother worden echter niet geduld. Ook het uiten van een persoonlijke mening kan staatsgevaarlijk worden.
 |
| Boek cover '1984' |
 |
| Dictators van de 20e eeuw: van links naar rechts: Jozef Stalin, Adolf Hitler, Mao Tse-toeng |
Nadat de kwalijke afluisterpraktijken van de Amerikaanse geheime dienst aan het licht werden gebracht, is de roman "1984" opnieuw een bestseller geworden. De afgelopen dagen steeg "1984" bij internetprovider Amazon.com van de 6.208e naar de 193e plaats in de verkoop. (2)
Zijn we niet langer veilig voor het 'Alziende Oog'?
Het privacyschandaal nam een buitenproportioneel omvang aan, toen steeds meer onthuld werd dat de Amerikaanse veiligheidsdiensten NSA en FBI ook grote internetgiganten als Google en Facebook hebben gebruikt om privégegevens - vooral van mensen búiten de Verenigde Staten - te verzamelen. Zijn wij op internet niet langer veilig voor Amerika's spiedende oog, vroeg de Belgische krant De Morgen zich af. De Amerikaanse krant The Washington Post en de Britse krant The Guardian wisten allebei de hand te leggen op een PowerPoint presentatie van 41 pagina's die is geclassificeerd als topsecret (topgeheim), en die uit de doeken doet hoe de NSA live toegang kon krijgen tot de systemen van negen Amerikaanse internetgiganten. (3) Uit de gelekte documenten is gebleken dat de Amerikaanse regering de servers van negen grote Amerikaanse internetgiganten heeft gebruikt om de gegevens van consumenten te bekijken en te verzamelen. De FBI en de staatsveiligheidsdienst NSA bekijken chatgesprekken, e-mails, foto's, video's, documenten en andere bestanden met behulp van het programma PRISM. Een anonieme bron van de overheid beweert dat de informatie van niet-Amerikanen die buiten de Verenigde Staten wonen, alleen vergaard wordt, omdat de Amerikaanse wet niet toestaat dat Amerikaanse staatsburgers die binnen de landsgrenzen van de Verenigde Staten zijn, bespioneerd worden. "Het programma is een van onze meeste waardevolle bronnen van informatie. Het wordt gebruikt om ons land te beschermen tegen een scala van bedreigingen,"aldus de anonieme bron. (4)
Servers van negen internetgiganten als Microsoft, Yahoo, Google, Facebook, Skype, Apple, AOL, PalTalk en You-Tube worden blijkbaar gebruikt. Online opslagdienst DropBox zou naar verluidt op korte termijn ook aan het spionageprogramma gaan deelnemen. Twitter ontbreekt in het rijtje. (3) Aanvankelijk ontkennen Facebook, Google en Yahoo de Amerikaanse overheid toegang te bieden tot hun servers. Ook Apple ontkende stellig betrokken te zijn bij de spionage. "We geven geen enkele overheidsinstelling toegang tot onze servers en overheidsinstellingen moeten een bevel van de rechtbank hebben,"zei een woordvoerder van Apple tegen The Wall Street Journal. (4) De woordvoerder van Apple beweerde nog nooit te hebben gehoord van het bestaan van het spionageprogramma PRISM. Google schreef in een verklaring dat er geen sprake is van een 'achterdeurtje' dat de Amerikaanse overheid kan gebruiken voor het verzamelen van gegevens van gebruikers. Uiteindelijk is wel bekend dat Google de inlichtingendiensten soms toegang heeft verschaft tot gegevens "als er sprake is van gerichte vragen". (3) Ook The New York Times vroeg een aantal internetgiganten om een reactie, en die lieten weten de Amerikaanse overheid "geen directe toegang te geven tot de gegevens van klanten". Maar dat lijkt toch op zijn minst te impliceren dat er dus wel sprake is van toegang, aldus de Belgische krant De Morgen. Steeds meer duidelijk is dat er voor het opvragen van de gegevens géén toestemming van de gebruiker hoeft te worden verkregen, en ook geen gerechtelijk bevel nodig is. Het gaat om zowel live-gegevens, zoals meekijken met chatgesprekken die op dat moment plaatsvinden, als om opgeslagen data. Een Amerikaanse regeringswoordvoerder beweerde tegenover The Guardian dat het alleen om gegevens van buitenlanders ging. (3)
Weblog ForeignPolicy.com (inlog vereist) heeft een aantal cijfers op een rij gezet. Daaruit blijkt dat er in de dagelijkse inlichtingenbriefing van president Obama of zijn voorganger Bush in totaal 1.477 keer gegevens die via het spionageprogramma PRISM waren verkregen, werden genoemd. En in gemiddeld 1 op de 7 rapporten van de NSA zouden PRISM-gegevens worden gebruikt. In 77 duizend rapporten wordt PRISM genoemd, en maandelijks zijn 2.000 rapporten erop gebaseerd. Google brengt jaarlijks een rapport uit waarin het laat zien hoe vaak het bedrijf door organisaties en instellingen is gevraagd om gegevens over internetgebruikers te leveren. Het aantal aanvragen blijkt de laatste jaren te zijn toegenomen, zo schreef Business Insider. De Amerikaanse nationale inlichtingendirecteur James Clapper beweerde dat het programma PRISM elke negentig dagen door een speciaal veiligheidshof getoetst wordt. Dat hof verbiedt volgens de inlichtingendirecteur het om op willekeurige basis informatie van internetters te bekijken. Maar..slechts een fractie betreft verzoeken van de overheid om informatie over de nationale veiligheid. (3) Blijkbaar worden internetgebruikers, zowel Amerikanen als niet-Amerikanen, op grote schaal wel bespioneerd. Het programma PRISM is goedgekeurd door de Amerikaanse justitie. De Amerikaanse justitie beweert dat de veiligheidsdiensten kunnen voldoende garanderen dat er van Amerikaanse staatsburgers niet onrechtmatig gegevens worden verzameld.
We worden allemaal bespioneerd!
Onlangs meldde De Telegraaf op basis van inlichtingenbronnen dat de Nederlandse geheime diensten als de AIVD ook gebruik hebben gemaakt van het Amerikaanse spionageprogramma PRISM om informatie over ons te vergaren. Daarmee kunnen Amerikaanse inlichtingendiensten wereldwijd internetters volgen. De SP noemt het onaanvaardbaar als de Nederlandse geheime dienst van het systeem gebruik maakt. Ook de PVDA, VVD, GroenLinks en D'66 eisen opheldering. Minister Plasterk zei dat het moet worden uitgezocht op Europees niveau. (5) De Duitse bondskanselier Angela Merkel zal het Amerikaanse spionageprogramma PRISM binnenkort bij president Obama aankaarten. De Duitse regering noemt de kwestie "zorgwekkend". Ook de Europese Commissie is er bezorgd over. (6) In het Europees Parlement waren er ook vragen gesteld.
De Amerikaanse president Obama zal op dinsdag 18 juni en woensdag 19 juni de Duitse hoodstad Berlijn bezoeken om met de Duitse bondskanselier Angela Merkel te bespreken. Het Witte Huis liet weten niet te verwachten dat de PRISM-zaak een schaduw zou werpen over Obama's bezoek aan Berlijn. (6) Helaas voor het Witte Huis heeft Obama's imago door het spionageschandaal een flinke deuk opgelopen. Onlangs heeft Google bekend gemaakt dat het meer openheid over geheime documenten zal geven, die de Amerikaanse overheid bij de internetgigant indient. Google heeft daartoe een verzoek gedaan bij minister van Justitie, Holder, en de FBI. Een directeur van Google heeft dat op een bijeenkomst in Amsterdam medegedeeld. Hij zei dat alleen gegevens worden afgestaan als daarvoor een gerechtelijk verzoek is afgegeven. Google sprak tegen dat Amerikaanse geheime diensten via een achterdeur gegevens van internetters kunnen inzien. (7)
Is klokkenluider Edward Snowden een held of een verrader?
De Amerikaanse klokkenluider en oud-medewerker van de CIA, Edward Snowden, was degene die zeer gevoelige informatie over de spionage- en afluisterpraktijken van de Amerikaanse geheime diensten naar buiten bracht. De uitgelekte informatie heeft voor enorme opschudding gezorgd. De klokkenluider heeft onthuld dat de Amerikaanse overheid haar miljoenen burgers bespioneert in de strijd tegen het terrorisme. Edward Snowden week uit naar Hongkong en zei in een interview met de krant South Morning Post dat hij niet naar Hongkong was uitgeweken om uit handen van de Amerikaanse justitie te blijven, maar om vandaaruit criminele praktijken te onthullen. Hij koos voor Hongkong, waar "een traditie van vrijheid van meningsuiting bestaat", als locatie om de documenten te lekken. Hij zei ook dat hij overwoog om asiel aan te vragen in IJsland. (8) Onlangs verdween Edward Snowden uit zijn hotelkamer in Hongkong. Van hem ontbrak ieder spoor. Een paar dagen later liet hij van zich horen.
De vraag of de Amerikaan Edward Snowden een held of een verrader is, houdt gemoederen bezig. Hoewel hij nog niet aangeklaagd is, wordt hij door Amerikaanse politici wel beschuldigd van hoogverraad. Echter zien veel Amerikaanse burgers hem als een held die 'de vinger op de zere plek van de Amerikaanse privacywetgeving wist te leggen'. Een online petitie, waarin gevraagd wordt voor gratie voor de klokkenluider, heeft al meer dan veertigduizend handtekeningen verzameld. Amerikaanse media laten een groot aantal columnisten, journalisten en betrokkenen de vraag beantwoorden: Is Edward Snowden een held of een verrader? (9) In een column op de opiniesectie van CNN legde Douglas Rushkoff uit dat Snowden een held is:
"Hij zag dat onze menselijkheid werd aangetast door de blinde toepassing van machines onder het mom van onze veiligheid. In tegenstelling tot de mensen om hem heen, die teveel in hun taken opgingen om er kritisch tegenover te staan en stil te staan bij taak om te streven naar digitale alwetendheid, nam Snowden de ruimte om zijn werk te verachten." (9)
John Cassidy deelt in zijn opiniestuk, geplaatst door The New Yorker, dezelfde mening:
"Door de kolossale omvang van de afluisterpraktijken te openbaren bewijst Snowden ons een dienst, die meer dan opweegt tegen de eventuele schending van ons vertrouwen. Snowden heeft belangrijke informatie aan het licht gebracht, die in het publieke domein thuishoort, zonder dat hij daarmee de nationale veiligheid in gevaar heeft gebracht." (9)
 |
| Edward Snowden: Ik kan de regering niet langer volgen om privacy en vrijheden te vernietigen.. |
"Snowden is geen held. Hij is een grandioze narcist die thuis hoort in de gevangenis. Wat dacht hij dan dat de NSA deed? Ieder nauwelijks oplettende burger snapt dat het een missie van de NSA is om elektronische communicatie te onderscheppen." (9)
Wikileaks-oprichter en klokkenluider Julian Assange nam het voor Edward Snowden op en was van mening dat Snowden ons heeft geïnformeerd over één van de grootste bedreigingen van deze tijd. Hij heeft Snowden tijdens een interview met de CNN bovendien aangeraden asiel te zoeken in Latijns-Amerika, aangezien "Latijns-Amerika heeft verklaard dat daar de mensenrechten primeren en de regio een lange asieltraditie kent." (10)
Edward Snowden noemt zichzelf echter geen verrader en geen held, maar een Amerikaan. "Ik ben geen verrader of een held, ik ben een Amerikaan,"klonk zijn uitspraak. Hij kondigt ook aan dat hij uitlevering aan de Verenigde Staten zal aanvechten, mocht de VS Hongkong verzoeken hem uit te leveren. Ook kondigde hij nog meer onthullingen aan. Volgens hem heeft zijn land computersystemen in China en Hongkong gehackt. De NSA heeft ook Chinese computernetwerken afgeluisterd, zei Snowden. (11) Momenteel heeft de Amerikaanse federale politie FBI een strafrechtelijk onderzoek ingesteld naar klokkenluider Edward Snowden. In het Huis van Afgevaardigden heeft FBI-directeur Robert Mueller Snowdens naam niet genoemd. Maar hij zei wel:"Er loopt een onderzoek tegen degene die heeft toegegegeven dat hij geheime informatie naar buiten heeft gebracht." (12) Volgens FBI-topman Mueller hebben de onthullingen van Snowden de veiligheid van de Verenigde Staten in gevaar gebracht en zouden de terroristen nu hun tactiek wijzigen omdat ze weten hoe de VS hun communicatie onderschept. (11)
Veel aanslagen verijdeld dankzij het spionageprogramma?
Het spionageschandaal heeft de Amerikaanse regering in grote verlegenheid gebracht. Het Witte Huis zocht naar gepaste argumenten en zei dat de Amerikaanse president Barack Obama "vastbesloten is alle noodzakelijke middelen te gebruiken in de strijd tegen het terrorisme." "Het Amerikaanse staatshoofd verheugt zich ook over het publiek debat dat de polemiek opnieuw heeft gelanceerd om een compromis te vinden tussen de vrijheden van de burger en de strijd voor veiligheid,"weidde woordvoerder Josh Earnest in het presidentiële vliegtuig uit. Voorzitter Mike Rogers van de Commissie voor de Inlichtingendiensten in het Huis van Afgevaardigden verdedigde ook het programma van de NSA en zei dat het programma in de laatste paar jaren een "betekenisvol geval" van terrorisme in de Verenigde Staten heeft kunnen voorkomen. Verder uitweiden wilde hij echter niet. (13) Tijdens de hoorzitting in de Amerikaanse Senaat heeft de directeur van de Amerikaanse geheime dienst NSA, Keith Alexander, verklaard dat de NSA tientallen potentiële terreuraanslagen heeft weten te verijdelen. Het ging volgens hem om aanslagen in de Verenigde Staten en daarbuiten. Het was de eerste keer dat de chef van de afluisterdienst met een verklaring kwam na de onthullingen van Edward Snowden. Hij verdedigde de activiteiten van de geheime dienst tijdens de hoorzitting, nadat hem werd gevraagd een schatting te maken hoeveel de afluisterpraktijken de NSA precies opleveren, al vallen twee zaken niet meer onder de geheimhoudingsplicht.
Of de genoemde potentiële aanslagen specifiek door het omstreden programma PRISM werden voorkomen, is niet echt duidelijk. NSA-directeur Keith Alexander ging wel op dit programma in. Volgens hem was het nodig om de Verenigde Staten te beschermen en tegelijkertijd de burgerrechten en de privacy van de bevolking in acht te nemen. Hij wilde open zijn over de werkwijze van de NSA, maar bewaakte wel de nodige grenzen, zo liet hij weten. "Ik krijg liever kritiek van het Amerikaanse volk over me heen dat denkt dat ik iets voor ze achterhou, dan dat ik de veiligheid van dit land in gevaar breng,"zei hij. (14)
Alexander waarschuwde dat het uitlekken van het bestaan van de programma's het werk van de NSA de afgelopen weken heeft ernstig bemoeilijkt, en de veiligheid van het land en haar bondgenoten in gevaar brengt. Om deze reden laat de NSA-directeur weten dat hij klokkenluider Edward Snowden naar de Verenigde Staten desnoods wil halen om hem te berechten. (14) Indien het waar is dat potentiële terroristische aanslagen dankzij het programma PRISM voorkomen worden, dan moeten we ons afvragen hoe het komt dat de aanslagen op een Amerikaanse consulaat in Benghazi, Libië, waarbij een Amerikaans diplomaat om het leven kwam, en op een marathon in Boston niet voorkomen konden worden.
Amerikanen moeten maar wennen aan 'Big Brother'
In Israël wordt het zich ontvouwende Amerikaanse spionageschandaal met de dag gadegeslagen. De algemene reactie van veel Israëli's is vrijwel unaniem: Wij zijn aan gewend en de Amerikanen zullen er waarschijnlijk ook wel aan wennen. Veel Israëliërs leven in de situatie, wat de meeste Amerikanen waarschijnlijk een constante toestand van 'red alert' zouden noemen, vanwege de voortdurende bedreigingen van de veiligheid van de Joodse Staat. Door die situatie hebben de meeste Israëli's zich er bij neergelegd dat hun regering en de lokale autoriteiten hen nauwlettend in het oog houden, en dat de persoonlijke levenssfeer weinig meer is dan een illusie, tenminste wat communicatie betreft. The Times of Israel meldde dat in 2009 de Israëlische politie 9.000 verzoeken om persoonlijke informatie van lokale telefoon en internetbedrijven heeft ingediend. Deze bedrijven, waaronder Google, werden gedwongen om die informatie te verstrekken, zelfs zonder een gerechtelijk bevel, en zelfs terwijl duizenden van de verzoeken niets te doen hadden met terroristische dreigingen of crimineel geweld. Een jaar eerder had de Vereniging voor Burgerrechten in Israël een rechtszaak aangespannen tegen de overheid en de volgzame bedrijven, met als eis dat er een einde gemaakt moet worden aan ongecontroleerde bewaking van persoonlijke communicatie. De rechter wees de zaak af, waarna de regering meteen om nog ruimere bevoegdheden vroeg. (15)
Vandaag hebben in Israël de politie, de verschillende nationale veiligheidsdiensten, het leger, de belastingdienst, het ministerie van Milieu en zelfs de Nationale Parken Autoriteit het recht om zonder een gerechtelijk bevel persoonlijke communicatie van gewone burgers op te vragen. En toch klinkt er weinig of geen protest onder de Israëlische bevolking. "Israëli's zijn er aan gewend de hele tijd te worden bespioneren,"schreef Jonathan Klinger, een advocaat gespecialiseerd in media en technologie, op zijn persoonlijke blog. "Voor ons als Israëli's klinkt de bevoegdheid van de Amerikaanse inlichtingendiensten als een grapje." (15)
Onlangs werd een peiling onder de Amerikaanse bevolking door The Washington Post en het Pew-onderzoekscentrum gehouden. Uit de peiling bleek dat een meerderheid van de Amerikanen vindt dat het aftappen van telefoons een aanvaardbare methode is om onderzoek te doen naar een terroristische dreiging, zelfs al gaat dat ten koste van de privacy. De peiling toonde dat 56% van de Amerikanen het aanvaardbaar vindt dat de National Security Agency (NSA) toegang heeft tot het telefoon- en internetverkeer. Slechts 41% van de Amerikanen vindt de praktijken onaanvaardbaar. Een kleine meerderheid vindt zelfs dat de overheid nog verder moet gaan om aanslagen te verhinderen. (16)
Is 'Big Brother' onvermijdelijk?
Niet alleen Amerikanen en Israëli maar ook Europeanen worden bespioneerd. Op den duur zal privacy niet langer heilig blijven. Privacywetten- en regels worden door de overheden in toenemende mate aan de laars gelapt. Een argument dat terroristische dreigingen het hoofd geboden moeten worden, klinkt mooi, ja misschien nobel. Maar het rechtvaardigt niet de verfoeilijke afluister- en spionagepraktijken. De overheid heeft niet het recht om alles te weten komen over onze privéleven. Wel heeft de overheid de taak het kwaad als het terrorisme te bestrijden en te bestraffen, zoals de Bijbel ons leert (Romeinen 13:4-5). Maar de Bijbel maakt echter duidelijk dat rechten en vrijheden van alle burgers gewaarborgd moeten blijven. Zonder gerechtelijke bevel hebben de overheden NIET het recht om inzage te krijgen in de gegevens van alle burgers. Anders is er sprake van wetteloosheid. Het is beslist niet leuk dat de overheid in onze eigen foto's, video's, documenten snuffelt en al onze chat- en telefoongesprekken afluistert. Dat ervaarden ook de voormalige DDR-burgers, toen ze in al hun hele leven bespioneerd werden door de Oost-Duitse geheime politie, de Stasi. Ook de voormalige Sovjet-burgers weten maar heel goed. In het Stalinistische tijdperk was de Russische geheime politie, de NKWD (voorloper van de KGB), zeer gevreesd. In totalitaire regimes als Noord-Korea is de politie 'alomtegenwoordig'.
De vraag is of 'Big Brother' onvermijdelijk is. Eigenlijk ligt het antwoord voor ons al klaar: Big Brother is inderdaad onvermijdelijk. De wereld is dankzij internet en andere technologische middelen steeds kleiner geworden. Via Facebook kennen iedereen iedereen. Het gevaar schuilt echter dat zo'n vrije en open samenleving als de onze verder kan afglijden in een dictatuur. Dat heeft de geschiedenis duidelijk bewezen. Tegenwoordig worden we via de volgcamera's op straat gevolgd. App's maken mogelijk dat we in onze eigen huiskamers ook gevolgd kunnen worden. De realiteit zullen we onder eigen ogen moeten zien. Eraan ontsnappen is vrijwel niet mogelijk, zoals een onderstaande afbeelding ons ook laat zien.
De Bijbel waarschuwt ons dat er ons een verschrikkelijke nachtmerrie staat te wachten. Wie het laatste Bijbelboek Openbaring kent, weet dat het toekomstige regime van de antichrist zo verschrikkelijk en gruwelijk in de geschiedenis zonder weerga zal zijn. Een totalitaire wereldsysteem, waar niemand zonder het merkteken van het Beest kan kopen of verkopen (Openbaring 13:15-18). Echter is het toekomstige regime van korte duur. Wat de huidige en verontrustbarende ontwikkelingen betreft, moet u geen zorgen maken. Want God heeft alles onder Zijn controle. Als u uw leven aan God toevertrouwt, kan een totalitaire staat als Big Brother geen greep op uw leven krijgen. Maar de Bijbel roept ons wel op om voor onze regeringen te bidden, opdat ze niet in verleiding zullen komen om controle uit te oefenen over ons allemaal, want aan de regering ligt alleen de taak om criminaliteit en terrorisme te bestrijden en de kwaadwillenden te bestraffen zoals God heeft opgedragen:
"Ik vermaan dan voor alle dingen, dat gedaan moeten worden smekingen, gebeden, voorbiddingen, dankzeggingen, voor alle mensen; Voor koningen, en allen, die in hoogheid zijn; opdat wij een gerust en stil leven leiden mogen in alle godzaligheid en eerbaarheid."
I Timótheüs 2:1-2 (Statenvertaling)
Om Sions wil zal ik niet zwijgen. God zegene u.
Paul Parker
Het auteursrecht van dit artikel ligt bij de blogger. Zonder toestemming van blogger Paul zijn vermenigvuldiging, eigen gebruik en publicatie in een ander blog of website verboden.
Bronnen en referenties:
(1) De Morgen: Amerikaanse geheime dienst verzamelt dagelijks miljoenen telefoongegevens.
06-06-2013
(2) TT-Canvas: Roman "1984" is opnieuw een bestseller. 13-06-2013
(3) De Morgen: Is dan niets meer veilig voor Amerika's spiedende oog? 07-06-2013
(4) AD:'VS spioneert via internetbedrijven'. 07-06-2013
(5) NOS-TT: Kamer wil opheldering over PRISM. 11-06-2013
(6) NOS-TT: Merkel kaart PRISM aan bij Obama. 11-06-2013
(7) NOS-TT: Google wil dataverzoeken publiceren. 12-06-2013
(8) TT-Canvas: Klokkenluider Snowden spoorloos. 11-06-2013
(9) NRC: Wat Amerika zich afvraagt: is Snowden een held of een landverrader. 11-06-2013
(10) Het Nieuwsblad: Klokkenluider Snowden spoorloos. 11-06-2013
(11) TT-Canvas:"VS cyberspioneerde in China." 14-06-2013
(12) NOS-TT: FBI-onderzoek naar klokkenluider. 13-06-2013
(13) De Morgen: Witte Huis verdedigt inzameling telefoongegevens. 06-06-2013
(14) NRC: NSA-chef : ons afluisterbeleid verstoort het werk van terroristen. 12-06-2013
(15) Israel Today Headlines: Israëli's tot Amerikanen: wen maar aan spionage. 10-06-2013
(16) TT-Canvas: 56% Amerikanen staat achter aftappen. 11-06-2013
Geen opmerkingen:
Een reactie posten