De troonswisseling geheel belicht. Deel 3

Koning Willem-Alexander ingehuldigd

Willem-Alexander was in de Nieuwe Kerk in Amsterdam ingehuldigd als koning van Nederland. Voordat hij ingehuldigd werd, kwamen de genodigden naar de Nieuwe Kerk om de inhuldiging bij te wonen. Om 13.00 waren de Eerste en Tweede Kamerleden in stoet vanuit het Paleis op de Dam naar de Nieuwe Kerk gelopen. Ook afgevaardigden uit het Caraïbische deel van het Koninkrijk hebben de oversteek gemaakt. Hierna volgden de ministers, staatssecretarissen en vertegenwoordigers van de Raad van State. In de Nieuwe Kerk waren al veel genodigden aanwezig. Zo was de ruim 500 uitgenodigde burgers al hun plekje gewezen en hadden ook de vijftig journalisten die waren toegelaten, al een plekje gevonden. Ook waren er oud-politici als Job Cohen en Jan-Peter Balkenende, Ministers van Staat Wim Kok, Jos van Kemenade en Ruud Lubbers en de twee oud-premiers Piet de Jong en Dries van Agt waren iets later dan gepland, omdat hun bus vast zat in het verkeer. (1) Onder de genodigden waren er ook vertegenwoordigers van bevriende vorstenhuizen.

Via de ingang aan de Nieuwezijds Voorburgwal kwamen ook de gasten van de koninklijke familie de kerk binnen, zoals leden van buitenlandse koningshuizen. De Volkskrant schreef over de komst van buitenlandse hoogheden:"Het sprookje begon met de aankomst van koninklijke hoogheden uit verre oorden. Een Arabische sjeik met een kromzwaard, Scandinavische prinsen en prinsessen. De ene jurk nog mooier dan de andere. Op het plein klonk 'ooo' en 'aaa.'" (2) oud-VNchef Kofi Annan en EU-leiders José Manuel Barroso en Herman van Rompuy. Ook kardinaal Simonis ging binnen. Later kwamen prinses Beatrix die na de Abdicatie geen koningin meer is, de dochters van koning Willem-Alexander en koningin Máxima en de rest van de koninklijke familie ook door die ingang naar binnen gaan. Zij namen plaats op vergulde zetels naast het podium waarop het koningspaar zat. Om 13.30 opende Eerste Kamervoorzitter Fred de Graaf de Verenigde Vergadering van de Staten-Generaal, waarin Willem-Alexander werd ingehuldigd. Een half uur later maakte koning Willem-Alexander met zijn gevolg de oversteek vanuit het Paleis. André Kuipers en generaal buiten dienst Peter van Uhm die als koningen van wapenen ceremoniële functies hadden, liepen mee in het gevolg van de koning. (1)

De nieuwe koning had zijn militaire functies neergelegd. Onder meer was hij brigadegeneraal bij de landmacht. De Grondwet verbiedt dat militairen deel uitmaken van de regering en als koning zal hij daarvan het hoofd zijn. Op de dag van zijn inhuldiging werd hem daarom eervol ontslag verleend. De koning kondigde aan dat hij zo nu en dan bij ceremonies militaire uniformen zal blijven dragen, overigens zonder rangonderscheidingstekens. Op het uniform van koning Willem-Alexander worden de epauletten die de rang aangeven, vervangen door het embleem van het Koninklijk Distinctief. Het wapenbeeld daarvan bestaat uit het rijkszwaard, de rijksappel en de scepter. (3) Tijdens de plechtigheid droeg de koning een rokkostuum met daaronder het grootlint van de Militaire Willems-Orde daaroverheen een koningsmantel van hermelijnenbont; een gerestaureerde versie van de mantel die Beatrix in 1980 droeg. (3) De belangrijkste onderscheiding die Willem-Alexander droeg, was het ordelint en de borstster van de Militaire Willems-Orde. Als koning is hij grootmeester van deze ridderorde, de belangrijkste en oudste van het koninkrijk. Daarnaast droeg de koning miniaturen van het Grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw, de belangrijkste civiele orde van ons land, en de Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau. Ook heeft hij het onderscheidingsteken van de Johanniter Orde van Nederland opgespeld en die van de Orde van de Eikenkroon van Luxemburg. (4)

Opvallend was dat Willem-Alexander tijdens zijn inhuldiging als koning onder andere zijn Elfstedenkruis droeg. De onderscheiding geldt sinds vorig jaar als een officiële onderscheiding. Omdat hij in 1986 de tocht heeft uitgeschaatst, mag de nieuwe koning het Elfstedenspeldje dragen. Het onderscheidingsteken is in december 2012 erkend door de Kanselarij der Nederlandse Orden, die behalve koninklijke onderscheidingen ook maatschappelijke insignes beheert. Voorzitter Wieling zei vlak na de aankondiging van de Abdicatie al dat hij het leuk zou vinden als de koning het speldje zoudragen. "Het zou een mooi gebaar zijn dat het kruisje er echt bij hoort,"zei hij. (4) De koningsmantel wordt ook inhuldigingsmantel genoemd. Op de credenstafel lagen een exemplaar van de Nederlandse Grondwet en drie symbolen van koninklijk gezag en waardigheid; de kroon, symbool voor soevereiniteit en waardigheid; de scepter, symbool voor gezag en de rijksappel, die het grondgebied symboliseert. Twee andere regalia, het rijkszwaard dat voor macht staat, en de rijksstandaard met het Nederlandse wapen worden vastgehouden door respectievelijk de Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp en de Inspecteur-generaal der Krijgsmacht Ton van Ede. De voorwerpen worden al sinds 1840 gebruikt, toen koning Willem II werd ingehuldigd. (3)

De belangrijkste gebeurtenis tijdens de inhuldigingsceremonie was dat de nieuwe koning bevestigd werd in zijn ambt en trouw zweert aan de Grondwet en een getrouwe vervulling van zijn ambt. Andersom moesten de aanwezige leden van de Verenigde Vergadering en de gedelegeerden van de Staten van Aruba, Staten van Curaçao en Staten van Sint Maarten de onschendbaarheid van de nieuwe koning en de rechten van zijn koningschap te handhaven. (3)

De integrale tekst van de inhuldigingsverklaring van koning Willem-Alexander:

"Leden van de Staten-Generaal. Vandaag ben ik naar uw verenigde vergadering gekomen om als uw koning te worden beëdigd en ingehuldigd. Als gekozen volksvertegenwoordigers bent u daartoe hier, in de hoofdstad, bijeen. Dit symboliseert onze constitutionele verhoudingen.

In de loop van twee eeuwen is het Nederlandse koningschap onlosmakelijk verbonden geraakt met de parlementaire democratie. Deze inhuldiging en de eed die ik straks afleg, bevestigen dat verbond, dat is verankerd in het Statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet.

Democratie is gestoeld op wederkerig vertrouwen. Vertrouwen van burgers in hun overheid. Een overheid die zich aan het recht gebonden weet en perspectieven biedt. Maar ook vertrouwen van de overheid in haar burgers. Burgers die zich medeverantwoordelijk weten voor het algemeen belang en opkomen voor elkaar. Alle publieke ambtsdragers, of ze nu gekozen zijn, benoemd of aangewezen, hebben aan dat vertrouwen hun bijdrage te leveren. Zó wordt de democratie onderhouden. 'In het winnen van wederkerig vertrouwen ligt een voortdurende opgave, in het klein en in het groot.' Dat zei mijn moeder in haar kersttoespraak als koningin. Drieëndertig jaar lang heeft zij vertrouwen gegeven en het haar gegeven vertrouwen niet beschaamd. Dat is de basis van haar gezag. Zij stond voor de waarden die in de Grondwet zijn verankerd en waaraan zij zich op 30 april 1980 plechtig had verbonden. Zij gaf daaraan uiting als zij dat nodig vond. Want het feit dat de koning geen politieke verantwoordelijkheid heeft, betekent niet dat hij geen eigen verantwoordelijkheid draagt. Anders zou de eed, die ook ik zo dadelijk in deze verenigde vergadering zal afleggen, betekenisloos zijn.

Lieve moeder. U was koningin in het volle bewustzijn van de verantwoordelijkheden die daarmee verbonden zijn. De plichten van uw ambt was u volkomen toegewijd. Maar u was ook dochter, echtgenote, hoofd van de familie en moeder. Aan elk van die verantwoordelijkheden wilde u eveneens ten volle recht doen. Dat leidde soms tot innerlijke spanningen. Maar u wist uw vele plichten bijeen te brengen in een bezield verband. Op u werd nooit vergeefs een beroep gedaan. Ook in dagen van persoonlijke droefheid was u op de meest liefdevolle wijze een betrouwbare steun voor ons allemaal.

Geholpen door mijn vader heeft u als koningin uw eigen stijl ontwikkeld. Vluchtige populariteit was niet het kompas waarop u reisde. U hield een stabiele en zuivere koers aan omdat u wist in een lange traditie te staan. Rustig te midden van de woelige baren.

Ik treed in uw voetsporen. Van mijn ambt heb ik een helder beeld. 'Wat de toekomst brengen moge', weet geen mens. Maar waarheen het pad ook leidt en hoe ver het ook voert, uw wijsheid en uw warmte draag ik met mij mee.

Ik weet dat ik de gevoelens van velen in Nederland en de Caraïbische delen van ons koninkrijk vertolk als ik zeg: dank u voor de vele mooie jaren waarin wij u als onze koningin mochten hebben!

Iedere koning geeft een eigen invulling aan het ambt. Hij is een andere persoon, in een andere tijd. Het koningschap is niet statisch. Binnen onze staatsrechtelijke regels heeft het zich steeds kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. Die ruimte hebben ministers en Staten-Generaal de koning ook geboden. Tegelijkertijd is het koningschap een symbool van continuïteit en gezamenlijkheid. Het is een directe verbinding met ons staatkundig verleden, het tapijt van onze geschiedenis waaraan ook wij vandaag gemeenschappelijk verder weven. In de geschiedenis vinden we de verankering van de waarden die we delen. Eén van die waarden betreft de dienende rol van de koning. De koning bekleedt zijn ambt ten dienste van de gemeenschap. Dat diepgewortelde besef werd al in 1581 door de Staten-Generaal vastgelegd in het Plakkaat van Verlatinghe, de geboorteacte van wat later Nederland is geworden.

Ik treed aan in een periode dat velen in het koninkrijk zich kwetsbaar en onzeker voelen. Onze kracht ligt dan ook niet in afzondering, maar in samenwerking. Als familie. Als vrienden. Als bewoners van een straat of buurt. Als burgers van ons koninkrijk. En als bewoners van deze aarde, die zich geconfronteerd zien met tal van opgaven die alleen in internationaal verband zijn op te lossen.

Eenheid èn verscheidendheid. Eigenheid èn aanpassingsvermogen. Besef van de waarde van tradities èn nieuwsgierigheid naar wat de toekomst brengt. Die kenmerken hebben ons in de loop van onze geschiedenis gemaakt tot wie we zijn.

De drang om grenzen te verkennen en liefst te verleggen, heeft ons vèr gebracht. Vijf bijzondere landgenoten staan daarvoor symbool. Zij vervullen hier, vandaag, een traditionele rol, maar zijn tegelijkertijd een levend bewijs van waartoe wij in staat zijn.

Achter hen staan honderdduizenden anderen die zich op hun eigen manier onderscheiden. Ook hun inzet is onmisbaar. De hoop van ons land schuilt in het samenspel van al die mensen, met hun talenten, klein en groot. Vindingrijkheid, ijver en openheid zijn al eeuwenlang onze kracht. Daarmee hebben wij de wereld veel te bieden.

Als koning wil ik mensen aanmoedigen om actief gebruik te maken van de mogelijkheden die ze hebben. Hoe groot de verscheidenheid ook is, hoe verschillend onze overtuigingen en dromen ook mogen zijn, waar onze wieg ook stond, in het Koninkrijk der Nederlanden mag iedereen zijn stem laten horen en op voet van gelijkwaardigheid méébouwen.

Met trots zal ik het koninkrijk vertegenwoordigen en helpen nieuwe kansen te ontdekken. Ik wil verbindingen leggen, verbanden signaleren en uitdragen wat ons, Nederlanders, verenigt, ook in tijden van grote vreugde en bij diep verdriet. Zo kan ik als Koning het wederkerig vertrouwen tussen burgers en hun overheid verstevigen, de democratie onderhouden en het algemeen belang dienen.

Ik aanvaard dit ambt met dankbaarheid. Dankbaar voor de opvoeding die mijn ouders mij hebben gegeven en voor de ruimte die ik heb gekregen om me op dit ambt voor te bereiden. Velen hebben mij met raad en daad geholpen; hun allen zeg ik dank. Achtereenvolgende kabinetten, daarbij gesteund door de Staten-Generaal, hebben mij de mogelijkheid gegeven een eigen rol te spelen op verschillende werkterreinen. Daardoor heb ik veel kunnen doen in en voor Nederland. Dat werk heeft me bewust gemaakt van wat ik in mijn positie kan betekenen. Het heeft me ook de kans gegeven een grondig inzicht te verwerven in onderwerpen die fundamenteel zijn voor ons land, zoals een verantwoorde omgang met water.

Nationale en internationale ervaringen hebben mij gevormd tot wie ik ben. Met vertrouwen durf ik tegen mezelf en tegen de wereld te zeggen: ik aanvaard dit ambt met overtuiging. Daarbij besef ik hoe intens gelukkig ik ben met de steun van mijn vrouw, Máxima. Zij is zich bewust van de persoonlijke begrenzing die haar positie soms van haar vraagt. Zij heeft ons land omarmd en is Nederlandse onder de Nederlanders geworden. Ten volle is zij bereid haar vele capaciteiten in dienst te stellen van mijn koningschap en ons aller koninkrijk.

Leden van de Staten-Generaal. Vandaag bevestigen we tegenover elkaar onze wederkerige verantwoordelijkheden en verplichtingen. Het statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet zijn ons gemeenschappelijke fundament. In goede en in minder goede jaren mogen we daarop verder bouwen in het volle vertrouwen dat we samen met opgeheven hoofd de toekomst tegemoet kunnen treden. Vanuit die overtuiging wil ik me als koning inzetten met alle krachten die mij gegeven zijn."

Om 14.21 uur dinsdagmiddag legde de koning met twee opgestoken vingers een eed van trouw af ten overstaan van alle aanwezigen in de Nieuwe Kerk:

"Ik zweer aan de volkeren van het Koninkrijk dat ik het Statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet steeds zal aanhouden en handhaven. Ik zweer dat ik de onafhankelijkheid en het grondgebied van het koninkrijk met al mijn vermogen zal verdedigen en bewaren; dat ik de vrijheid en de rechten van alle Nederlanders en alle ingezetenen zal beschermen, en tot instandhouding en bevordering van de welvaart alle middelen zal aanwenden welke de wetten mij ter beschikking stellen, zoals een goed en getrouw koning schuldig is te doen. Zo waarlijk helpe mij God almachtig!"

Terwijl de koning de eed geheel vlekkeloos en geëmotioneerd uitsprak, deed het volk uit volle borst mee toen de Staten-Generaal de drie keer hoera inzette. "Leve de koning!" (2)
Na de toespraak en de eedaflegging van de nieuwe koning sprak voorzitter Fred de Graaf namens de Staten-Generaal, de Staten van Aruba, de Staten van Curaçao en de Staten van Sint Maarten de volgende woorden:

"Wij ontvangen en huldigen u, in naam van de volkeren van het koninkrijk en krachtens het Statuut voor het Koninkrijk en de Grondwet, u als koning; Wij zweren dat wij uw onschendbaarheid en de rechten van uw koningschap zullen handhaven. Wij zweren alles te zullen doen wat goede en getrouwe Staten-Generaal, Staten van Aruba, Staten van Curaçao en Staten van Sint Maarten schuldig zijn te doen. Zo waarlijk helpe ons God almachtig!"

Nadat de voorzitter uitgesproken had, werd deze beëdiging door elk aanwezig lid, één voor één bevestigd. Alle Kamerleden legden de eed of belofte af op alfabetische volgorde, ter vergemakkelijking van de televisieopnamen.

Weigerpolitici

Zestien Kamerleden weigerden de eed of belofte af te leggen. Daarom kregen degenen die het geweigerd hadden, een zitplaats achterin het vak waar de Kamerleden zaten. (3) Over de weigerpolitici heeft voorzitter Fred de Graaf geen goed woord gesproken. Hij vind het vreemd dat Kamerleden wel willen komen, maar de eed of belofte nalaten. "De weigerpolitici zouden ook moeten beseffen dat ze er niet persoonlijk staan, maar als vertegenwoordiger van 17 miljoen mensen,"zei de voorzitter. "Die vertegenwoordigers staan daar instrumentaal om min of meer tegen de koning te zeggen: U doet uw best voor ons, wij doen hetzelfde in uw richting,"aldus de Graaf. De kwestie zit hem nog steeds hoog. Hij wijst erop dat de regels 21 jaar geleden unaniem zijn aangenomen, en dat er intussen dus tijd genoeg is geweest om ze te veranderen als genoeg mensen dat nodig hadden gevonden. (5) Trouwens had niemand in de gaten dat er een paar Kamerleden in de kerk zaten die geen trouw wilden zweren, want die hielden hun mond. Ze hadden ook de brutaliteit om ondanks hun weigering naar de kerk te komen, terwijl ze eigenlijk van de inhuldiging van de nieuwe koning moeten weglopen.

Afsluiting van de historische dag van de troonswisseling

De inhuldiging van koning Willem-Alexander heeft zeker 700.000 á 800.000 bezoekers naar Amsterdam gelokt. Premier Mark Rutte sprak van de eenheid onder de Nederlanders. Hij was erg trots op de wijze waarop Nederland in eenheid de dag van de troonswisseling beleefd had. André Rieu sloot de feestdag af met het Koningsbal op het museumplein in Amsterdam. Toen de dag omstreeks 21.15 uur afgesloten werd met de opvoering van het "Koningslied", volgde de Koningsvaart op het IJ in Amsterdam. Heel wat bekende Nederlandse sporters en artiesten werkten mee aan de geanimeerde boottocht.

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zorgden voor een verrassing door heel spontaan van boord te stappen tijdens de Koningsvaart. Het koningspaar betrad het podium waar DJ Armin van Buuren optrad met het Koninklijk Concertgebouworkest. Dat 'uitstapje' was niet in de draaiboeken opgenomen. Op het podium schudden Willem-Alexander en Máxima onder meer de hand van dj Armin van Buuren. Even later werd de Koningsvaart en daarmee deze historische dag afgesloten met tien overvliegende straaljagers. (6)

Tien straaljagers van de luchtmacht brachten na de Koningsvaart een eerbetoon aan de nieuwe koning. Daarna volgde vuurwerk en toeterden alle boten op het IJ. De formatie was opgebouwd uit twee keer vier en één keer twee toestellen, de dagelijkse samenstelling. Met rookpotten trokken de straaljagers rood-witte-blauwe strepen door de lucht. (7)

Als afsluiting van het artikel "De troonswisseling geheel belicht" worden 43 onvergetelijke foto's van de inhuldiging van koning Willem-Alexander in deel 4 gepubliceerd.

                                           Het artikel is bijgewerkt.

                                                                                                            Wordt vervolgd

Ik wens de nieuwe koning Willem-Alexander en zijn gemalin koningin Máxima heel veel Gods zegen en kracht toe. Bid voor het koningspaar en vraag de Heere of Hij hen wijsheid en kracht zal geven en ook hen bewaart. Het koningschap is zwaar en vereist enorme verantwoordelijkheden. Het belangrijkste voor koning Willem-Alexander is dat hij niet heerst maar dient, zoals de Bijbel ons ook leert. De Bijbel roept ons ook op om voor de nieuwe koning te bidden! Enkele christenen die zeggen tegen de monarchie te zijn, vergeten wel eens dat het koningschap van Jezus Christus ook een monarchie is! Als ze de koning weerstaan, dan weerstaan ze God ook, zoals het staat geschreven in de Schrift. Het gaat niet zo goed met Nederland, nu de soevereiniteit en vrijheid van ons land gevaar lopen geheel vernietigd te worden. Daarom horen we met onze gebeden en inzet een krachtig signaal af te geven, opdat de krachten van het kwaad een halt toegeroepen kan worden. Om Sions wil zal ik niet zwijgen. God zegene u.

                                                                                     
                                                                                                   Paul Parker


Het auteursrecht van dit artikel ligt bij de blogger en de genoemde nieuwsbronnen. Zonder toestemming van blogger Paul zijn vermenigvuldiging, eigen gebruik en publicatie in een ander blog of website verboden.

Bronnen en referenties:

(1) NOS: Genodigden naar Nieuwe Kerk. 30-04-2013
(2) De Volkskrant: Jubelende verslaggever op de Dam:'Het applaus duurde en duurde maar.'
      30-04-2013
(3) nl.wikipedia.org/wiki/Troonswisseling in Nederland (2013)
(4) NOS: Koning draagt Elfstedenkruis. 30-04-2013
(5) Refdag: Weigerpolitici nopen tot tekstwijziging kerk. 29-04-2013
(6) AT5: Koning sluit historische dag af. 01-05-2013
(7) NOS: Amsterdam vanuit F-16-cockpit. 01-05-2013